Weet waar mastitiskiemen op uw bedrijf een rol spelen

Staphylococcus aureus is een besmettelijke bacterie, die op de uierhuid en in de melk zit. Deze koegebonden bacterie wordt voornamelijk tijdens het melken overgedragen. Denk hierbij aan melkstellen/tepelvoeringen, handen van de melker en doeken.

Tips om Staphylococcus aureus aan te pakken

• Voorkom overdracht tijdens het melken door strikte hygiëne en een goed werkende melkmachine.
• Dippen na het melken, koeien met verhoogd celgetal droogzetten met een langwerkende droogzetter en het opruimen van chronisch besmette koeien zijn de belangrijkste aandachtspunten om verspreiding tegen te gaan.
• Het snel opsporen van geïnfecteerde dieren en het direct behandelen geeft de grootste kans op genezing.

Handige hulpmiddelen

• Bepaal op basis van bacteriologisch onderzoek en een gevoeligheidsbepaling wat per koe de juiste aanpak is.
• Net zo belangrijk is de aanpak van S. aureus op bedrijfsniveau. Wilt u S. aureus op uw bedrijf vroegtijdig signaleren laat dan automatisch uw tankmelk onderzoeken..
• Of een koe mastitis ontwikkelt, hangt naast de infectiedruk op het bedrijf ook af van de weerstand van het dier. Door regelmatig de lichaamsconditie van zowel de melkgevende dieren als de droogstaande koeien te scoren en dit te combineren met MPR gegevens en de consistentie van de mest krijgt u beter inzicht in de (kracht)voer opname in relatie tot de melkgift.
• Speelt S. aureus een rol op uw bedrijf en wilt u weten welke concrete managementmaatregelen u kunt nemen, gebruik dan de UGA wijzer om belangrijke risicofactoren op te sporen. Ook de UGA-beslisboom voor S. aureus kan u hierbij helpen.

Streptococcus agalactiae is heel erg besmettelijk. Deze koegebonden bacterie wordt vooral tijdens het melken overgedragen van geïnfecteerde naar niet-geïnfecteerde koeien via melkstellen/tepelvoeringen, de handen van de melker en via middelen waarmee de spenen worden voorbehandeld (zoals doeken).

Tips om Streptococcus agalactiae aan te pakken

• Koop geen dieren aan.
• Voorkom overdracht tijdens het melken.
• Zorg voor een goede melktechniek en een goed werkende melkmachine.
• Behandel koeien met een uierinfectie met antibiotica. 

Handige hulpmiddelen

• Weten of deze en andere mastitisverwekker(s) een rol spelen op uw bedrijf? U komt er eenvoudig achter via tankmelkonderzoek.
• Check via de UGA wijzer hoe u deze mastitisverwekker op uw bedrijf het beste aan kuntpakken. Ook de UGA-beslisboom voor S. agalactiae kan u hierbij helpen.
• Is er S. agalactiae aangetoond op uw bedrijf? Neem dan contact op met uw dierenarts of het UGA Team voor een bedrijfsspecifiek plan van aanpak. 

Coliformen zijn omgevingsbacteriën die voorkomen in de directe omgeving van de koe: ligbed, strooisel, mest en drinkwater. Besmetting van de spenen met een omgevingsbacterie gebeurt in de stal. Tijdens het melken kunnen grote hoeveelheden coliformen in de tank terecht komen.

Tips om coliformen aan te pakken 

• Een goede boxhygiëne en hygiëne tijdens het melken voorkomt een verhoogd coliformengetal in de tank. 
• Kijk ook naar het functioneren van de reiniging van de melkinstallatie. Een verhoging van het aantal coliformen kan een teken zijn van een minder goede reiniging en/of koeling van de melkinstallatie en de melktank. Lees meer

Handige hulpmiddelen

• Check via de UGA wijzer hoe u deze mastitisverwekker op uw bedrijf het beste aan kunt pakken. Ook de UGA beslisboom voor coliformen kan u hierbij helpen.
• De hygiëne-scorekaart is een goed hulpmiddel om objectief de uier- en stalhygiëne te meten. 
• Mastitis Tankmelk geeft u informatie over het aantal omgevingsstreptokokken en coliformen in de tankmelk.. Dit zegt iets over de uierhygiëne. Hoe schoner de koeien zijn, hoe lager de hoeveelheid omgevingsbacteriën in de tankmelk. Minder bacteriën betekent een lagere infectiedruk rondom de spenen en daarmee een Kleinere kans op mastitis. Hygiënisch werken tijdens de voorbehandeling verkleint het risico dat de bacteriën vanaf de speenhuid in de tankmelk komen.

Streptococcus uberis leeft in de omgeving van de koe (stro, boxen, mest), maar ook wel op de huid en slijmvliezen van de koe. Vooral (vuil) stro kan veel Streptococcus uberis bevatten Een vochtige omgeving is ook een risico.

Tips om Streptococcus uberis aan te pakken

• Zorg voor een schoon en droog ligbed.
• Let op de hygiëne van de afkalfstal en de hygiëne van het ligbed.
• Voorkom dat koeien gaan liggen op vochtige, vieze plekken in de schaduw van bomen.
• Bestrijd vliegen en optimaliseer de weerstand van de koe.

Handige hulpmiddelen

• Mastitis Tankmelk geeft u informatie over het aantal omgevingsstreptokokken en coliformen in uw tankmelk.. Dit zegt iets over de uierhygiëne. Hoe schoner de koeien zijn, hoe lager de hoeveelheid omgevingsbacteriën in de tankmelk. Minder bacteriën betekent een lagere infectiedruk rondom de spenen en daarmee een kleinere kans op mastitis. . Hygiënisch werken tijdens de voorbehandeling verkleint het risico dat de bacteriën vanaf de speenhuid in de tankmelk komen.
• Check via de UGA wijzer hoe u deze mastitisverwekker op uw bedrijf het beste aan kunt pakken. Ook de UGA beslisboom voor omgevingsstreptokokken kan u hierbij helpen.
• De hygiëne-scorekaart is een goed hulpmiddel om objectief de uier- en stalhygiëne te meten. 

Streptococcus disgalactiae wordt vaak gevonden op de speenhuid, vooral op kleine wondjes, die bijvoorbeeld veroorzaakt kunnen zijn door de melkmachine, scherp strooiselmateriaal of speenbetrappingen. De meest effectieve manier om het risico op een uierinfectie met Streptococcus  dysgalactiae te verminderen is door de koeien te houden in een schone en drogeomgeving, hygiënisch te melken en te zorgen voor een uitstekende speenconditie. 

Tips om Streptococcus disgalactiae aan te pakken

• Zorg voor schone en droge ligboxen (ook bij de droogstaande koeien).
• Zorg voor een schone (rooster)vloer (ook bij de droogstaande koeien).
• Voorkom overbezetting.
• Zorg voor een schone afkalfruimte.
• Melk hygiënisch; draag melkershandschoenen en gebruik één doek niet voor meerdere koeien.
• Gebruik een barrièredip na het melken.
• Zorg voor een goed functionerende melkmachine.
• Voorkom speenbeschadigingen.

Handige hulpmiddelen

• Met de scorekaart Aandachtspunten melktechniek & speenconditie checkt u of de belangrijkste punten van het melkproces op uw bedrijf in orde zijn. Tevens ziet u op de kaart welke speenafwijkingen veroorzaakt kunnen worden door de melkmachine en wat de wat de oorzaken hiervan kunnen zijn. Mocht het melken niet optimaal verlopen, dan kunt u overwegen om een natte meting te laten uitvoeren waarbij de oorzaak kan worden opgespoord.
• Scoor de speenconditie en zoek, als de conditie niet optimaal is, naar een oorzaak.
• Check via de UGA wijzer hoe u deze mastitisverwekker op uw bedrijf het beste aan kuntpakken. Ookde UGA beslisboom voor omgevingsstreptokokken kan u hierbij helpen.
• Streptococcus uberis en Streptococcus dysgalactiae zijn twee belangrijkeomgevingsstreptokokken. Koeien met een  uierontsteking, veroorzaakt door deze kiemen kunnen het totale aandeel aan omgevingsstreptokokken dan ook sterk doen verhogen. Wilt u weten of deze kiem die vaak een relatie heeft met speenbeschadigingen een rol speelt op uw bedrijf? Laat dan eens Mastitis Tankmelkonderzoek uitvoeren.

Omgevingsstreptokokken komen vooral voor in mest, grond en strooisel. Zorg daarom voor schone en droge ligplaatsen en looppaden. Aan de hygiënestatus van de koe valt vaak veel af te leiden over de omgevingshygiëne maar het zegt niet alles. Bacteriën zijn niet zichtbaar en kunnen massaal aanwezig zijn in ‘schoon’ strooisel,  waardoor ze zorgen voor een hoge infectiedruk.

Tips om omgevingsstreptokokken aan te pakken

• Besteed bij vuile uiers aandacht aan de hygiëne en het strooisel van de ligplaats, de hygiëne van de looppaden en de staartpluim, de mestconsistentie, het scheren of branden van het uierhaar en de gezondheid van de koeien.
• Hygiënisch werken tijdens de voorbehandeling verkleint het risico dat de bacteriën vanaf de speenhuid in de tankmelk komen.
• Behandel iedere koe voor met een aparte doek. Gebruik eventueel desinfectiedoekjes om de uier makkelijker schoon te maken. Een andere effectieve optie te gaan voordippen en daarna voorbandelen met een droge doek. 
• Gebruik melkershandschoenen; deze zijn goed te reinigen en te desinfecteren.
• Spenen dippen of sprayen na het melken is een effectieve manier om de uier te beschermen tegen ziektekiemen. Het middel desinfecteert de speenhuid en waardoor de kans dat ziektekiemen de speen binnendringen afneemt. Bij omgevings-gebonden mastitisverwekkers is het nuttig om te kiezen voor een barrièremiddel. Door de ‘filmlaag’ om de speen wordt de koe ook tussen het melken door beschermd tegen mastitisverwekkers vanuit de omgeving. 

Handige hulpmiddelen

• Mastitis Tankmelk vertelt u via het aantal omgevingsstreptokokken en coliformen in uw tankmelk hoe het gaat met de koeien, de boxen en de roosters. Hoe schoner de koeien zijn, hoe lager de hoeveelheid omgevingsbacteriën in de tankmelk.
• Check via de UGA wijzer hoe u deze mastitisverwekker op uw bedrijf het beste aan kuntpakken. Ookde UGA beslisboom voor omgevingsstreptokokken kan u hierbij helpen.
• De hygiëne-scorekaart is een goed hulpmiddel om objectief de uier- en stalhygiëne te meten. 
• Met de scorekaart Aandachtspunten melktechniek & speenconditie checkt u of de belangrijkste punten van het melkproces op uw bedrijf in orde zijn en welke speenafwijkingen u mogelijk kunt tegenkomen op uw bedrijf en wat de oorzaken hiervan kunnen zijn.

Klebsiella komt voor in de bodem, in zaagsel en in mest. Via deze bronnen kan de koe  koe besmet raken. Klebsiella kan zowel ernstige zichtbare mastitis als niet-zichtbare mastitis veroorzaken. De kans op genezing is klein.
Wanneer in strooisel Klebsiella bacteriën voorkomen, kunnen deze zich bij warm en vochtig weer, explosief vermenigvuldigen. Hierdoor neemt de infectiedruk in het ligbed enorm toe. Tegelijkertijd komt de weerstand van koeien bij warmer weer onder druk te staan, waardoor de bacteriën makkelijker kunnen toeslaan.

Tips om Klebsiella aan te pakken

• Zorg voor schoon en droog strooisel van een goede kwaliteit, afkomstig uit een droge opslagplaats.
• Mest op de roostervloer, in de afkalfstal en in de ziekenboeg kan een bron zijn van Klebsiella bacteriën; laat de mestrobot of -schuif zoveel mogelijk mest uit de weg ruimen.
• Controleer twee keer per dag of de ligboxen vrij zijn van mest. Om de boxen goed droog te houden (en de pH te verhogen) kunt u kalk aan het strooisel toevoegen. Omdat de pH-verhogende werking van kalk na 48 uur verdwijnt, zal de kalk met regelmaat moeten worden toegevoegd.

Handige hulpmiddelen

• Kwalitatief goed strooisel hoort bij aanvang geen Klebsiella bacteriën te bevatten. Twijfelt u? Met het ‘Pakket Strooisel Klebsiella en E. Coli’ kunt u onderzoeken of uw strooisel vrij is van Klebsiella en E. coli. Het pakket bevat materiaal voor het nemen van een monster uit de stal en de opslag en is eenvoudig te bestellen via de GD Webshop. U weet binnen drie dagen na inzending wat de uitslag is en kunt het probleem gericht aanpakken
• Tankmelkonderzoek; Klebsiella kan worden onderzocht in tankmelk via het abonnement Mastitis. Hiermee wordt uw tankmelk zes of tien keer per jaar onderzocht op de zeven belangrijkste mastitisverwekkers, waaronder Klebsiella.
• Check via de UGA wijzer hoe u deze mastitisverwekker op uw bedrijf het beste aan kunt pakken. Ook de UGA beslisboom voor aanpak Klebsiella kan u hierbij helpen
• De hygiëne-scorekaart is een goed hulpmiddel om objectief de uier- en stalhygiëne te meten