Stap 1. Verzamelen
De diergezondheidsmonitoring verzamelt zowel reactief als proactief signalen uit het veld. Bij de reactieve monitoringsinstrumenten ligt het initiatief om informatie te leveren bij veehouders, dierenartsen en andere erfbetreders. Doel is het breed opvangen van zoveel mogelijk signalen uit het veld. Bij de proactieve instrumenten ligt het initiatief voor informatieverzameling bij GD. Informatie voortkomend uit deze instrumenten geven inzicht in trends en ontwikkelingen in diergezondheid.
Stap 2. Analyseren
Regelmatig bespreken en analyseren de Veekijkerdierenartsen samen met andere experts alle signalen en uitkomsten in het Veekijkeroverleg.
Stap 3. Concluderen
GD schrijft voor elke sector rapportages met de conclusies en eventueel aanbevelingen voor vervolgacties.
Stap 4. Informeren
De uitkomsten van de monitoring deelt GD periodiek met de overheid, veehouderijsector, veehouders en dierenartsen, humane gezondheidszorg en omringende landen. Dit gebeurt onder meer via de vakbladen, digitale nieuwsbrieven, monitoringsflyers en website van GD.
Direct actie
Als er mogelijk (acuut) risico voor dier en/of mens is, neemt GD direct contact op met overheid, veehouderijsector, humane gezondheidszorg en (indien nodig) omringende landen. De overheid en sector besluiten of vervolgacties voor de veehouderij nodig zijn zoals extra onderzoek, communicatie of aanpassingen van beleid.
Reactieve instrumenten
Bij de reactieve monitoringsinstrumenten ligt het initiatief om informatie te leveren bij veehouders, dierenartsen en andere erfbetreders. Doel is het breed opvangen van zoveel mogelijk signalen uit het veld 365 dagen per jaar. Zo komen zowel zieke dieren in beeld als andere opvallende signalen zoals een onverwacht hoge sterfte onder de dieren op een bedrijf of daling van de melk- of eierproductie.
- Veekijker: De Veekijker is een telefonische helpdesk voor dierenartsen en veehouders waarbij ervaren en gespecialiseerde GD dierenartsen kosteloos deskundige hulp en advies op maat bieden.
- Pathologie: Veehouders en dierenartsen kunnen dieren inzenden voor pathologisch onderzoek dat wordt uitgevoerd door een veterinair patholoog om inzicht te krijgen in de doodsoorzaak en/of een bedrijfsprobleem of juist om bepaalde zaken uit te sluiten.
- Veterinaire Monitoring Pluimvee: VMP is een samenwerkingsverband tussen een aantal pluimveepraktijken en GD. Practici leveren op vrijwillige basis digitaal informatie aan over pluimveegezondheid, zoals toegediende vaccinaties en bevindingen van bedrijfsbezoeken. Daarnaast is het verplicht om antibioticagebruik vast te leggen. Lees verder
- Online Monitoring Varkensgezondheid: In de Online Monitoring Varkensgezondheid leggen varkensdierenartsen van elk bedrijfsbezoek de bevindingen vast waaronder eventueel waargenomen diergezondheidsproblemen.
- Veterinaire milieutoxicologie: In de rundveesector biedt GD ondersteuning aan veehouders
en dierenartsen bij de vraag of problemen met diergezondheid te maken hebben met verontreinigingen in het milieu. Het vroeg signaleren van dit soort problemen kan voorkomen dat ze uitgroeien tot volksgezondheidsproblemen, technische of sectorale imagoschade.
Proactieve instrumenten
Bij de proactieve instrumenten ligt het initiatief voor informatieverzameling bij GD. Jaar in, jaar uit verzamelt de monitoring informatie over de gezondheid van dieren in de veehouderij in Nederland. In ruim tien jaar tijd is zo een grote database met gegevens opgebouwd. Analyse van deze gegevens geeft goed zicht op trends in de veehouderij. Informatie voortkomend uit deze instrumenten geven inzicht in trends en ontwikkelingen in diergezondheid.
- Data-analyse: Middels data-analyse op geanonimiseerde data worden trends en ontwikkelingen van algemene gezondheidskenmerken en aandoeningen in beeld gebracht. Hiervoor worden gegevens vanuit labonderzoek bij GD gebruikt en werkt GD nauw samen met externe dataleveranciers. Zij leveren gegevens aan over onder andere melkproductie, melkkwaliteit, vruchtbaarheid, antibioticagebruik, aan- en afvoer en sterfte.
- Prevalentieonderzoek: Regelmatig wordt onderzoek uitgevoerd naar het voorkomen van (endemische) dierziekten. Welke ziekten worden gevolgd, wordt vastgesteld op basis van zaken zoals economische schade, zoönotisch belang en de mogelijkheid tot het nemen van maatregelen.
- Bewakingsprogramma's: Voor een aantal dierziekten wordt door de EU onderzoek voorgeschreven op een deel van de Nederlandse veestapel om de aanwezigheid van de betreffende ziekten uit te sluiten. Een aantal van deze bewakingsprogramma’s voor bijvoorbeeld brucellose, leucose, blaasjesziekte en Aviaire Influenza wordt uitgevoerd door GD.
- Waarschuwingssystemen: Binnen deze systemen wordt informatie verzameld om een prognose te kunnen geven voor bepaalde (niet-)infectieuze aandoeningen. Met deze informatie kunnen veehouders en dierenartsen preventieve maatregelen nemen en de aandoeningen gericht behandelen. Een voorbeeld is de Leverbotmonitoring. Leverbot is een ziekte die wereldwijd onder herkauwers voorkomt. Het leverbotwaarschuwingssysteem verzamelt informatie om een prognose te kunnen geven voor leverbotinfecties bij runderen en schapen. Met deze informatie kunnen dierenartsen en veehouders preventieve maatregelen nemen en leverbot gericht behandelen.