‘Niemand wil ze, maar iedereen heeft er weleens eentje. Een ziek kalf. Er zijn volop factoren die hier invloed op hebben. Maar als ik het met veehouders heb over jongveeopfok, dan kan het niet anders dan dat we het ook hebben over biest. Want natuurlijk begint een gezond kalf al in de baarmoeder en kan er na de geboorte nog een hele hoop misgaan, maar als je biestmanagement niet in orde is, dan lopen je kalveren een hoger risico om ziek te worden. Uiteraard begrijp ik ook dat het ‘s nachts niet altijd even aantrekkelijk is om de koe te moeten melken en het kalf biest te geven. Aan de andere kant weten we ook allemaal dat het verzorgen van een ziek kalf veel meer tijd kost dan het voeren van een gezond kalf. En een ziek kalf komt altijd ongelegen.

Bij GD hebben we recent op een rij gezet hoe het zit met de biestvoorziening van kalveren waarvan monsters naar GD zijn ingestuurd voor de Biestopnamecheck. Dat zegt niet alles over hoe goed de biestverstrekking in Nederland gebeurt, want onze inzendingen komen bij veehouders vandaan die vrijwillig hun biestvoorziening willen controleren. Dit kan zijn omdat ze problemen hebben (gehad) met de kalveren of juist omdat ze willen monitoren of ze de biestverstrekking goed genoeg doen, omdat ze hun kalveren nu eenmaal de best mogelijke start willen geven. Binnen deze groep was de biestvoorziening in 80 procent van de gevallen goed op orde. Dat is natuurlijk een prachtig percentage. Toch betekent dat alsnog dat 20 procent van deze kalveren onvoldoende antistoffen heeft opgenomen en wel een verhoogd risico loopt om ziek te worden.

Wat ik leuk vind als we het over biestvoorziening hebben, is als mensen enthousiast worden en voor hun specifieke situatie een manier vinden om de zaken beter, makkelijker of efficiënter in te richten, zodat het makkelijker wordt om zaken ook daadwerkelijk op de juiste manier te doen. Uiteindelijk moet het tenslotte op het bedrijf zelf gebeuren. Zo had ik jaren geleden, toen ik nog in een praktijk werkte, een casus van een veehouder waarbij de vrouw de zorg voor de kalveren recent had overgenomen van oma. Ze moest hier haar eigen werkwijze nog een beetje in vinden en stond heel erg open voor tips. Toen we tijdens het maandelijkse bezoek spraken over het belang van biest en het hygiënisch verstrekken van biest en melk had ik nog niet door welke radartjes er in haar hoofd allemaal begonnen te ratelen. Tot ik een maand later weer op het bedrijf kwam. Ze sleepte me bijna mee naar ‘haar’ ruimte, waar ze een rek had gemaakt om de kalveremmers na het schoonmaken netjes individueel en op zijn kop op te hangen. Super om te laten drogen en te voorkomen dat er vuil in valt. Helemaal niet ingewikkeld of nieuw, maar op dit bedrijf wel. Hoe leuk is het als je iemand enthousiast krijgt doordat je zelf ergens enthousiast over bent. Want het boert natuurlijk wel lekkerder als je weet dat je jouw kalveren een goede start geeft. En op elk bedrijf zijn andere punten waar de grootste winst te halen is.’

Debora Smits is rundvee dierenarts bij Royal GD en expert op het gebied van jongvee.