Het is niet altijd makkelijk om een representatief aspiraat af te nemen voor cytologisch onderzoek bij gezelschapsdieren. Omdat er veel vragen bestaan omtrent het nemen van uitstrijkjes voor cytologisch onderzoek, beantwoordt drs. Johan de Vos van Dierenziekenhuis Zeeuws-Vlaanderen hieronder enkele vragen hierover.
Wanneer gebruik je een losse naald en wanneer een aspiratiebiopt?
Hoe kleiner de tumor, des te preciezer is het biopt te nemen met een losse naald. Eventueel kan zelfs een dunnere naald gebruikt worden dan de standaard 22 G naalden. Daarnaast is de lossenaaldtechniek zeer geschikt voor het nemen van biopten van grotere processen. Ook de consistentie van de tumor speelt een rol. Bij een lossenaaldbiopt komen de cellen in de naald via capillaire werking. Bij processen met een stevige consistentie lukt dit niet altijd en is aspiratie noodzakelijk.
Wat is de beste techniek voor het maken van een uitstrijkje voor cytologisch onderzoek?
Uitstrijken volgens de bloeduitstrijkmethode of met gekruiste glaasjes is sterk afhankelijk van de consistentie van het uit te strijken materiaal. Kruislings uitstrijken brengt een risico met zich mee voor ‘crush and smear’-artefacten. Strijk ook nooit helemaal uit tot het einde van het glaasje bij vloeibaar materiaal want hierdoor bestaat het risico dat de zwaardere tumorcellen worden meegenomen tot over de rand van het glaasje en er geen diagnostisch materiaal op het glaasje zelf achter blijft.
Is uitrollen van de celopbrengst over een glaasje met de naald zelf een goede methode?
Nee, want dit zal ten eerste nooit leiden tot een monolayer van cellen. Daarnaast zullen er veel artefacten op cellulair niveau optreden. Voordat pijpbiopten (dikkenaaldbiopten) in formaline worden gefixeerd kunnen deze voorzichtig over een voorwerpglaasje worden gerold voor cytologisch onderzoek.
Kun je met het blote oog (zonder microscoop) een uitstrijkje van een lipoom herkennen?
In feite niet; wanneer het hele uitstrijkje bestaat uit volledig transparant, vettig materiaal dat druppelsgewijs samentrekt na het uitstrijken, is een lipoom suggestief.
Wat te doen met een hemorragisch uitstrijkje?
Indien er geen beter materiaal te verkrijgen valt, dan kunt u de uitstrijkjes gewoon insturen naar uw laboratorium. Het is wellicht mogelijk om er diagnostiek op te verrichten.
Wat te doen wanneer het DN(A)B alleen maar vloeistof oplevert?
U kunt de celopbrengst het beste zo dun mogelijk uitstrijken en insturen naar uw laboratorium. Natte uitstrijkjes leveren echter vaak veel gelyseerde cellen op. Geforceerd drogen leidt ook altijd tot artefacten.
Kan punctievocht in een EDTA buis worden opgestuurd voor cytologisch onderzoek?
Punctievocht kunt u het beste voorzichtig afcentrifugeren en van het sediment een uitstrijkje maken.