Selenium maakt deel uit van het enzym glutathionperoxidase (GSH-Px). Dit enzym heeft in het lichaam een belangrijke functie als antioxidant. Een antioxidant vangt agressieve stoffen (vrije radicalen) weg die schade kunnen veroorzaken aan cellen en weefsels. Deze vrije radicalen worden gevormd tijdens de celstofwisseling, bij immuunreacties en bij blootstelling aan bepaalde gifstoffen. Selenium speelt ook een rol in de jodiumstofwisseling (zie ook jodium = link). Selenium kan in het rantsoen in een organisch gebonden vorm en als anorganische vorm worden ingezet. Organisch gebonden selenium (in de vorm van selenium-gist of selenomethionine geproduceerd door gisten) wordt in het maagdarmkanaal beter opgenomen dan anorganisch selenium (in de vorm van seleniet of selenaat). 

Welke klachten zie je bij een tekort?

Bij een seleniumtekort treden eerst weerstandsproblemen op. Dit kan zich uiten in een hoger aantal gevallen van hardnekkige uierontsteking in een koppel. In een aantal gevallen blijft een verhoogd percentage van de koeien na het afkalven aan de nageboorte staan. Bij runderen met een langdurig seleniumtekort kunnen spierbeschadigingen voorkomen, ook van de hartspier. Aangetaste dieren kunnen stijfheid, onwil om te bewegen of tekenen van hartfalen vertonen. Af en toe zijn spiertrillingen en een snelle, oppervlakkige ademhaling te zien. Dit kan lijken op melkziekte. Bij onderzoek van het hart valt een onregelmatige en te snelle hartslag op. 

Welke klachten zie je bij een overmaat?

Het merendeel van de gevallen van seleniumvergiftiging heeft een chronisch verloop, waarbij de vorming van keratine (hoornstof) verstoord is. Keratine is een belangrijk eiwit in haar, huid en klauwen. De meest voorkomende symptomen zijn symmetrisch haarverlies (gelijk aan de linker- en rechterkant van het dier) en gebarsten en/of misvormde hoeven. Acute seleniumvergiftiging komt niet vaak voor, maar is mogelijk als een overdosis selenium wordt geïnjecteerd. Acute vergiftiging kan speeksel en, ademhalingsmoeilijkheden en dood door hartfalen veroorzaken. Selenium hoopt zich op in de foetus ten koste van het moederdier. Het is dus mogelijk om seleniumvergiftiging bij de foetus te hebben, terwijl de moeder niet is aangetast.

Interacties bij de opname van selenium

Koper verhoogt de opname van selenium en zwavel verlaagt de opname van selenium in het maagdarmkanaal. 
Selenium speelt een rol bij de omzetting van schilklierhormonen. Jodium speelt hierbij de belangrijkste rol, maar ook selenium is nodig voor dit proces. Jodium wordt ingebouwd in de schildklierhormonen T3 (tri-joodthyronine) en T4 (thyroxine), die essentieel zijn voor de stofwisseling in lichaamscellen. Voor de omzetting naar T3 zijn ook selenium bevattende enzymen nodig. 

Welke onderzoeken biedt GD aan voor selenium

Wij hebben meerdere producten waarbij selenium wordt bepaald. Onderstaand wordt een overzicht gegeven van deze producten en de andere bepalingen die daarbij tegelijk met de bepaling van selenium onderzocht worden. 

Materiaal	Product	Bepalingen
Tankmelk	Mineralencheck	Koper, selenium, zink, jodium, molybdeen en fosfor
Bloed	Pakket Spoorelementen	Koper, selenium, zink en jodium
Bloed	GSH-Px	GSH-PX is een selenium bevattend enzym
Leverbiopt	Pakket zware metalen en mineralen	Arseen, cadmium, chroom, koper, kobalt, ijzer, lood, mangaan, molybdeen, nikkel, selenium, vanadium en zink