Verspreiding via mest

Dat mag ook best, want met alleen mestonderzoek voorkom je geen paratbc. Daar zijn toch echt bedrijfsmaatregelen voor nodig. Die zijn er volop in Veenhuizen. Waarschijnlijk het allerbelangrijkste is het voorkomen van ziekte-insleep. Daarin gaat Jappie best ver. “Als de loonwerker mest komt uitrijden, laten we de eerste paar kuub uitrijden op land dat we maaien, nooit waar we koeien weiden. Er kan tenslotte nog mest van een ander bedrijf in de tank zetten, die mogelijk besmet is. Jongvee laten we nooit op geïnjecteerd land lopen.” Paratbc-ziektekiemen kunnen namelijk tot wel een jaar overleven in bijvoorbeeld mest, grond, water of kuilgras.

Ondanks het grote aantal melkkoeien worden ze dus wel geweid. “Ja, koeien horen buiten. De kalveren doen we vanaf een maand of vier ook naar buiten, zodat ze leren grazen. Op latere leeftijd is dat vaak een probleem. Die kalveren gaan nooit op geïnjecteerd land.”

De melkveehouder is er ook alert op dat er geen vreemd kuilgras op het bedrijf komt. “We hebben ooit besmet kuilgras gehad, toen hadden zo twintig koeien paratbc. Dat wil je echt niet. Ik houd de kuilvoorraad nu scherp in de gaten en koop zo nodig mais bij. Als we balen laten persen, gaat de eerste baal niet naar het jongvee, maar naar ouder rundvee” De meest gevoelige dieren voor paratbc, de kalveren, krijgen geen ruwvoer van het eigen bedrijf, maar een complete mix van gehakseld stro, maïs en kalverbrok.

Witte laarzen of gebak

Voor erfbetreders is er ook een speciaal protocol. Wil bijvoorbeeld de dierenarts of inseminator de stal in, dan moet deze speciale witte laarzen aantrekken. “Die kleur valt mooi op tussen onze donkere laarzen. Onze medewerkers dragen zowel laarzen als overalls van het bedrijf”, aldus Jappie, die er ‘harde’ consequenties aan heeft verbonden als iemand de witte laarzen weigert. Lachend: “Klopt, dan moeten ze de volgende keer gebak meenemen.”

Veehandelaren of transporteurs komen helemaal niet in de stal. “Zij mogen hun wagen op een aangewezen plek neerzetten, dan drijven wij de koeien met onze hekken in de wagen.”
Het is ook belangrijk om te voorkomen dat jonge kalfjes besmet worden met paratbc. Tenslotte zijn zij het meest vatbaar voor ziektes. “Naast afkalven in een schoon strohok is het belangrijk dat het kalf goed biest binnenkrijgt. De medewerkers moeten dat in de boerderij-app zetten, dan weet ik dat het is gebeurd. Ja, ik ben een controlefreak, maar die biest is belangrijk om de kalveren goed op te starten, daarom zijn we daar erg scherp op. Dat moet ook wel, want hoewel we proberen om alle medewerkers dezelfde werkwijze te laten aanhouden, heeft ieder toch vaak net zijn eigen manier.”