Kobalt is een spoorelement dat een essentieel onderdeel vormt van vitamine B12. Deze vitamine is o.a. belangrijk voor de koolhydraat- en vetstofwisseling, de zenuwfunctie, de vorming van DNA en de aanmaak van rode bloedcellen. Vitamine B12 wordt in de pens geproduceerd door micro-organismen en vervolgens opgenomen in het lichaam. Koeien kunnen zelf geen vitamine B12 produceren en zijn voor hun vitamine B12-voorziening dus afhankelijk van de aanmaak van deze vitamine in de pens. De verhouding van ruwvoer tot krachtvoer in het rantsoen heeft hierbij invloed op de hoeveelheid vitamine B12 die in de pens wordt geproduceerd. Vitamine B12 wordt ook uitgescheiden in de melk. Een laag kobaltgehalte in de tankmelk kan wijzen op een (te) lage vitamine B12-productie in de pens als gevolg van een onvoldoende opname van kobalt en/of door een verstoorde penswerking. Het advies is dan om in overleg met de dierenarts en/of veevoeradviseur (het kobaltgehalte van) het rantsoen te controleren.

Welke klachten kunnen er optreden bij een tekort?

Bij een onvoldoende kobaltopname kan er in de pens onvoldoende vitamine B12 geproduceerd worden. De verschijnselen van kobalttekort zijn daarmee in essentie de verschijnselen van een vitamine B12-tekort. Een te lage vitamine B12-productie kan overigens ook optreden bij een verstoorde pensfermentatie, zelf als er wel voldoende kobalt in de pens aanwezig is. Verschijnselen van een vitamine B12-tekort zijn vaak niet specifiek en omvatten een verminderde voeropname, gewichtsverlies, verminderde melkproductie, verminderde groei, anemie, een ruige en doffe vacht, zwakke of doodgeboren kalveren en een verminderde vruchtbaarheid.

Welke klachten zijn er bij een overmaat?

Kobalt wordt beschouwd als een element dat niet zo snel giftig is voor rundvee en kobaltvergiftiging treedt zelden op onder praktijkomstandigheden. Er wordt aangegeven dat de verschijnselen van kobaltvergiftiging lijken op die van een kobalttekort, zoals een verminderde voeropname, gewichtsverlies en uiteindelijk bloedarmoede.

Welke onderzoeken biedt GD aan voor kobalt?

Wij voeren de bepaling van kobalt uit als onderdeel van de Mineralencheck (tankmelk) en van het Pakket zware metalen en mineralen (lever). Hieronder wordt een overzicht gegeven van deze producten en de andere bepalingen die daarbij tegelijk met de bepaling van kobalt worden uitgevoerd.