Hoe weet je als pluimveehouder dat het goed gaat met je vleeskuikens? Daarvoor neem je regelmatig een kijkje in de stal of het koppel zich normaal gedraagt. De Ethometer, een camerasysteem dat in de stal hangt, kan deze taak mogelijk deels overnemen. Paul Grefte test het in zijn stallen.
“Mogelijk heb ik straks een extra paar ogen in de stal om mijn kippen te beoordelen. Ook kan het een meerwaarde zijn richting de consument dat we met de Ethometer kunnen aantonen dat de kippen genoeg bewegen en natuurlijk gedrag vertonen.”
De Ethometer is, misschien anders dan de naam doet vermoeden, een camera met daaraan gekoppeld een systeem dat gedragingen van de vleeskuikens van Paul Grefte registreert. In de kantine van Greftes vleeskuikenbedrijf in het Gelderse Zieuwent legt de pluimveehouder uit hoe het werkt. “Het is een camera
die bovenin de stal loodrecht naar beneden hangt. Er is een stuk van ongeveer drie bij vier vierkante meter op de grond zichtbaar, met daarin voerbakken en een stuk waterlijn. De camera legt vast wat de kippen de hele dag doen.”
Deze data zijn terug te zien in de app op Greftes mobiele telefoon. In een schijfdiagram wordt aangegeven hoeveel tijd van de dag de kuikens bezig zijn met stil staan/zitten, eten, poetsen, uitrekken of lopen. Naar wens kunnen nog veel meer gedragingen van de dieren worden aangeklikt en dus geregistreerd, zoals stofbaden, klapperen, kop schudden, agressie en poepen.
“De gedachte erachter is dat, als je weet wat de normale gedragingen van de kippen zijn, je het heel snel kunt zien als er dingen afwijken. Normaal bekijk je dat met je eigen ogen, maar dit kan de Ethometer dus van je overnemen.”
Gedrag zegt veel
Grefte werd vorig jaar benaderd door GD of hij wilde meewerken aan het Ethometer-project. “Hoe dat precies ging, weet ik al niet eens meer. Maar ik werkte al regelmatig met pluimveedierenarts Willem Dekkers van GD samen en vond het idee dusdanig interessant dat ik er meer van wilde weten.” Zodoende werd er vorig jaar juli een camera in Greftes pluimveestal in Hengevelde gehangen. In januari van dit jaar werd er ook een camera met bijbehorend Ethometer-systeem in de stal in Zieuwent, met daarin 95.000 vleeskuikens, geïnstalleerd. De app, waar de gedragingen van de kippen op zijn af te lezen, heeft de pluimveehouder pas een paar dagen op zijn telefoon staan. “Alles was natuurlijk nog in ontwikkeling. Daarom weet ik ook pas na verloop van tijd welke gedragingen van de kippen en hoe vaak ze deze vertonen normaal zijn. Dan heb je een soort nullijn. Wijken de gedragingen daarvan af, dan is dat een signaal dat er waarschijnlijk iets mis is. De Ethometer is een zelflerend systeem, dus er komen steeds meer data beschikbaar en die worden steeds betrouwbaarder.”
Naast dat het dus heel handig is voor de pluimveehouder om de gezondheid en het dierenwelzijn van zijn dieren op deze wijze te monitoren, is er nog een voordeel. “Dierenwelzijn is heel belangrijk. Ook de consument wil graag weten dat de kip waar hij een stukje vlees van eet, het goed heeft gehad. Dat kan met
de Ethometer: de data kunnen bewijzen dat de dieren voldoende beweging hebben gehad en hun natuurlijk gedrag hebben kunnen vertonen. Ik heb al begrepen dat slachterijen ook veel waarde hechten aan deze gegevens en uiteindelijk moet dit systeem ervoor zorgen dat we er een centje bij krijgen.”
Slimme technologie de toekomst
De Ethometer monitort dus een specifiek deel van de stal, dat maar enkele vierkante meters groot is. “Dit is een doorsneegebied waar de kippen gemiddeld gedrag vertonen, zoals stilzitten, eten, drinken en lopen. Het heeft weinig zin om de camera bij de stalingang op te hangen, want als je binnenkomt is er daar vaak onrust.” Voor Grefte, die zelf niet bij het bedrijf in Zieuwent woont en momenteel geen bedrijfsleider ter plekke heeft, zou het echter wel handig zijn om alle kuikens met camera’s in het oog te kunnen houden. “We zijn daarom van plan om nog twee camera’s op te hangen die samen de gehele stal in beeld hebben. Zo kan ik bijvoorbeeld zien of de kippen mooi verdeeld liggen. Als er lege plekken zijn, is er vaak wat aan de hand, bijvoorbeeld koudeval van een open luchtinlaat. Daar wil geen kip liggen en het is dus een teken dat het klimaatsysteem verkeerd staat afgesteld.” Ook kan het gebeuren dat een drinknippel van de waterlijn is afgeschoten. “Normaal stel je dan met je ogen vast dat er een natte plek in de stal is. Dit kun je dan ook met de camera zien, bovendien zou je een lekkage ook terug moeten kunnen zien in het drinkwaterverbruik.” Op deze wijze is het niet meer nodig om zelf altijd lijfelijk aanwezig te zijn in de stal om de dieren te checken. “Samen met het dagelijkse rapport van de Ethometer over de gedragingen van de dieren, krijg je dan toch alle benodigde informatie. Ik denk echt dat het hiernaartoe gaat in de pluimveehouderij, gebruik van slimme technologie en data is een meerwaarde voor de houders”, besluit Paul Grefte.