De adviezen van het Platform Hittestress die hier zijn weergegeven vormen een toolbox waaruit u een keuze kunt maken. Betrek uw adviseurs bij het maken van een keuze uit de geboden adviezen en de uitwerking daarvan op uw bedrijf. Verschillen tussen rassen, staltypen, productieniveau en (weers)omstandigheden ter plaatse moeten hierbij in ogenschouw worden genomen. De adviezen kennen een opbouw; De adviezen in de categorie 'geen hittestress' zijn altijd van toepassing, bij toename van de THI zijn de andere adviezen aanvullend van toepassing.
Bekijk hieronder de adviezen en achtergrond informatie per mate van hittestress. De hittestresscheck kent de volgende categorieën. Deze zijn herkenbaar aan de volgende kleuren.
 Geen stress |
 Lichte stress |
 Licht tot matig |
 Matig tot zwaar |
 Zeer hoog |
Nog geen hittestress (THI <71) Welke voorbereidingen kunt u treffen?
Adviezen en achtergrond informatie
-
Overleg hittestress inplannen
U kunt in overleg met relevante adviseurs (dierenarts, voervoorlichter, gemeente) in het voorjaar een plan maken waarin de maatregelen zijn opgenomen die u bij oplopende THI kunt nemen op uw bedrijf. - Controleer watervoorziening en maak bakken regelmatig schoon
De wateropname is, zeker op warme dagen cruciaal. Een schaap raakt warmte vooral kwijt via de ademhaling. Daarbij verdampt veel vocht. - Vermijd overbezetting
Bij overbezetting is er niet alleen meer competitie voor water en voer, maar ook het klimaat in de stal heeft te leiden onder een grotere warmteproductie door de dieren. Het wordt in een volle stal sneller warm en vochtig waardoor dieren hun warmte minder goed kwijtraken.
(Bron: Agostino Sevi et al., 2009) - Investeer indien nodig in schaduwmogelijkheden in de wei
Het plaatsen van schaduwvoorzieningen in de wei kan overleg vergen met gemeente, verpachtende partijen, overige gebruikers van dezelfde weide etc. Door tijdig met hen in overleg te treden voorkomt u barrières op het moment dat er schaduw nodig is. Te denken valt aan permanente beplanting langs de perceelgrenzen of schuilstallen, maar ook tijdelijke maatregelen als het plaatsen van een tent of een platte kar. - Investeer indien nodig in extra ventilatiecapaciteit en dakisolatie en/of koeling van het dak van de stal
In extreme situaties en situaties waar er geen schaduw kan worden gecreëerd kan het beter zijn om de dieren op te stallen. Hierbij moet worden geïnvesteerd in extra ventilatiecapaciteit en/of isolatie/koeling van het dak. - Supplementen bestellen
Overleg met uw adviseurs. - Bestel benodigde medicatie, drench- en herkauwpoeders
Overleg met uw dierenarts. - Madenpreventie
Wanneer het warm is zijn vliegen actiever en is het risico op madeninfecties groter. Preventie kan bestaan uit het scheren van de dieren en het voorkomen van diarree, maar ook preventieve behandeling met een langwerkend madendodend middel is zeer effectief. - Scheer de dieren en scheer bij rammen ook het scrotum
(Bron: Herrig et al., 2006; M. Marai et.al.)
Let hierbij wel op verschillen in ras en type bedrijf.
Lichte hittestress (THI 71 t/m 75) Welke maatregelen kunt u treffen?
Adviezen en achtergrond informatie
-
Waterbakken vaker controleren en schoonmaken
Bij warm weer groeien algen en bacteriën sneller, bovendien drinken de dieren meer waardoor de schade potentieel groter is als de waterkwaliteit te wensen overlaat. - Schaduw bieden/mogelijkheid om naar binnen te gaan bieden
- Supplementeren lijnzaad (21%) kan zinvol zijn
Overleg met uw adviseur
(Bron: Agostino Sevi & Caroprese, 2012) - Wanneer dieren op stal staan/zijn opgestald: schakel extra ventilatoren in
- Vantevoren warmteproductie vanuit de pot tegengaan en volume vergroten door eerder te mesten
Mest fermenteren: komt minder warmte bij vrij, vliegenbestrijding is dan gemakkelijker
Licht tot matige hittestress (THI 76 t/m 80) Belangrijke extra maatregelen
Adviezen en extra informatie
- Opstallen op het warmste deel van de dag, koelere dagdelen naar buiten
- Handelingen (vaccinatie, transport, hanteren) zoveel mogelijk beperken en indien noodzakelijk dan op koelere momenten
- Als de dieren zijn opgestald: koeling van het dak aan, extra ventilatie inschakelen
Matig tot zware hittestress (THI >80) Belangrijke extra maatregelen
Adviezen en achtergrond informatie
- Opstallen/schaduw creëren, ventilatie maximaal, sprinklers maximaal
- Dieren met rust laten
- Omweidingsstrategie aanpassen aan de omstandigheden
Het is niet wenselijk om schapen op het warmst van de dag een volle pens te laten hebben; de warmte die vrij komt bij fermentatie in combinatie met de hoge buitentemperatuur kan leiden tot ernstige oververhitting. Het verdient daarom de voorkeur om bij het omweiden rekening te houden met het tijdstip; ofwel heel vroeg op de ochend (5u), ofwel nadat het warmste moment van de dag voorbij is (aan het begin van de avond). De dieren kunnen dan hun pens vol vreten en op een koeler moment fermenteren.
Download de pdf met THI-tabel, praktische adviezen én achtergrondinformatie om hittestress bij schapen te voorkomen. Print hem uit en hang hem op. Zo weet je direct wat te doen bij hitte.
Download hier
schapen en geiten
Bekijk hier de adviezen van GD over
hittestress bij schapen en geiten.
Lees verder
Ontvang iedere week gratis onze hittestress voorspelling direct in je mailbox. Dit geeft je de kans om vroegtijdig actie te ondernemen en hittestress te voorkomen.
Lees verder