26-3-2025: 

GD analyseert jaarlijks de data van het Keurmerk Zoönosen. Hierbij bundelen we alle gegevens uit de ingevulde (digitale) checklists en onderzoeken we welke soorten deelnemers er zijn en hoe de deelnemers scoren. In de analyse over 2024 zitten de gegevens van bijna 1300 deelnemende bedrijven, waarvan 93 procent een publieksfunctie heeft. 

Publieksfuncties

Meer dan de helft van de deelnemers heeft een publieksfunctie met betrekking tot zorg, denk aan een zorginstelling of een zorgboerderij. Een derde heeft een publieksfunctie gericht op activiteiten en/of educatie en één op de vijf deelnemers betreft een kinderboerderij. Onder deze publieksfuncties komen echter ook veel combinaties voor, bijvoorbeeld zowel een zorg- als een kinderboerderij. Andere vormen die ook veel voorkomen, al dan niet in combinatie, zijn boerderijwinkels, kinderopvangen, overnachtingslocaties en maneges. Een klein percentage neemt om andere redenen deel aan het Keurmerk Zoönosen, bijvoorbeeld ter verbetering van het imago van de sector, of om punten te verdienen binnen het Duurzame Zuivelketen programma.

Aantal dieren per bedrijf

Onder de deelnemers zitten onder andere grote veehouderijen. Het hoogste aantal dieren per diersoort dat voorkwam op een bedrijf was: ruim 2600 schapen, 5200 geiten, 820 runderen, 80 paarden/ezels, ruim 20.000 varkens en meer dan 500 stuks pluimvee. Toch maken deze grote veehouderijen slechts een klein deel uit van de deelnemers aan het Keurmerk Zoönosen. Wanneer we kijken naar het aantal dieren dat het meest voorkomt per diersoort is dat als volgt: zes schapen, vijf geiten, dertig runderen, drie paarden/ezels, twee varkens en twintig stuks pluimvee. De meeste deelnemers hebben dus een relatief klein aantal dieren van één diersoort op het bedrijf lopen. Dit is ook te verwachten bij de grootste doelgroep van het zoönosekeurmerk, namelijk de zorg-, educatie- en kinderboerderijen, waar vaak verschillende diersoorten aanwezig zijn in relatief kleine aantallen per soort.

Score per diersoort

Over het algemeen wordt er door de deelnemers hoog gescoord op de onderdelen van de checklist, vaak rond de tachtig of negentig procent. Wel valt op dat de scores voor het onderdeel 'Varken' over het algemeen het laagst zijn en dat deze score bij één op de tien deelnemers vlak boven de ondergrens van zestig procent ligt. Wanneer we kijken naar de specifieke vragen voor dit onderdeel, is te zien dat de varkens op de bedrijven van de deelnemers vaak niet geënt worden tegen influenza (87 procent) en niet worden behandeld tegen schurft of niet schurftvrij worden aangevoerd (92 procent). Ook ent slechts de helft van de deelnemers met varkens de dieren tegen vlekziekte. Daarnaast verliezen deelnemers die slechts een enkel varken hebben, in veel gevallen aangeschaft als afvalverwerker, punten doordat ze de dieren voeren met keukenafval of laten voeren door publiek.

Bij 'Kleine Herkauwers' worden het vaakst punten verloren doordat deelnemers niet in bezit zijn van de 'Chlamydia Check' (74 procent) en doordat de geiten op het bedrijf niet CL-gecertificeerd zijn (59 procent). Voor onderdeel 'Rund' zijn het de vragen over de salmonellose-, leptospirose- en paratuberculoseprogramma’s of -onderzoeken waar in veel gevallen geen punten worden behaald, respectievelijk 50 procent, 67 procent en 56 procent scoort hier geen punten. Van de deelnemers met paarden laat 70 procent de aanwezige paarden borstelen door bezoekers en een kwart heeft geen aparte set borstels per paard. In het geval van het onderdeel 'Pluimvee' valt op dat bijna driekwart van de deelnemers gestorven pluimvee niet laat onderzoeken op aviaire tuberculose. Daarnaast worden de vlees- of legdieren bij 42 procent van de deelnemers met pluimvee niet regelmatig onderzocht op salmonellose en vind er bij 41 procent geen onderzoek op psittacose plaats bij aangekochte kippen en kalkoenen. 

Voor alle diersoorten geldt tot slot dat het merendeel van de bedrijven contact toelaat tussen de aanwezige dieren en het publiek en hier dus geen punten op scoort. Uiteraard is dit, gezien de doelgroep, een voor de hand liggende uitkomst.

 

Meer over het Keurmerk Zoönosen