10-10-2024:
Auteurs: Drs. Emma Strous, Europees rundveespecialist, Drs. Katrien van den Brink, rundveedierenarts
In het kader van de blauwtongvirus serotype 3 (BTV-3) uitbraak in Nederland is vanuit de diergezondheidsmonitoring en in samenwerking met Wageningen Bioveterinary Research (WBVR), aanvullend onderzoek op een melkveebedrijf opgezet om inzicht te krijgen in de effecten van BTV-3 tijdens de dracht bij runderen.
In mei van dit jaar toonden we aan dat BTV-3 van koe op kalf over kan gaan tijdens de dracht, zogenoemde verticale overdracht. Ook werd BTV-3 aangetoond in een doodgeboren kalf met bijpassende hersenafwijkingen. Uit 34 onderzochte droge koeien zijn 32 dieren met antistoffen aangetoond tegen BTV. Acht kalveren geboren uit deze moederdieren zijn direct na de geboorte, voordat de biest gedronken is, geïncludeerd in de studie en gevolgd. Uit deze acht kalveren is bij één kalf BTV (Ct-waarde 27) en BTV-antistoffen in het bloed aangetoond. Dit kalf bleek dertig dagen later nog steeds BTV PCR positief te zijn. Bij de andere zeven kalveren zijn geen BTV en/of antistoffen aangetoond. Bij pathologisch onderzoek bleek dat het kalf een hydrocephalus had waarbij de grote hersenen grotendeels niet waren aangelegd (zie foto).
Foto. Lengtedoorsnede van kop kalf met hydrocephalus, waarbij de grote hersenen grotendeels bestaan uit vocht (bron: N. de Bruijn, afdeling Pathologie, Royal GD).
Hoewel dit één levend kalf is dat PCR-positief is bij geboorte en het onzeker is of het virusmateriaal ook infectieus is, geeft deze bevinding aan dat er ook levende kalveren geboren kunnen worden die het virus bij zich dragen en dat het virusmateriaal enige tijd aanwezig blijft in het kalf. Dit soort kalveren kunnen potentieel een bron zijn voor knutten om het virus te verspreiden, bijvoorbeeld na een rustige winterperiode. Ook verplaatsing van viruspositieve dieren (bijvoorbeeld voor de vleeskalverhouderij en keuringen) kunnen ervoor zorgen dat virusreservoirs op plaatsen voorkomen waar het virus nog niet aanwezig was. Ons advies blijft om runderen, inclusief jongvee, te beschermen tegen BTV-3 door te vaccineren, op te stallen en ventilatoren in de stal aan te zetten. Verder adviseren wij om één naald per dier te gebruiken bij behandelen (denk aan onthoornen) en/of vaccineren van kalveren om te voorkomen dat het blauwtongvirus wordt verspreid via de naald.
Dossier blauwtong