11-10-2024: 

Acute sterfte bij vleesvarkens is een veelvoorkomende reden voor postmortaal onderzoek. Soms treffen we dan hyperemie en hemorrhagie in de darmen aan, in een deel van de gevallen ook een torsie.

GD heeft naar aanleiding van vragen uit het veld en binnen de sector Varkensgezondheidszorg, retrospectief onderzoek gedaan naar een mogelijke relatie tussen infectie met Lawsonia intracellularis (L.i.) en torsie of andere hemorrhagische veranderingen van de darmen. In de rest van deze tekst vatten we dit samen als hemorrhagic bowel syndrome (HBS).

HBS gaat gepaard met acute sterfte, bleekheid en een opgezette buik, en komt vooral voor bij vleesvarkens. Bij eerder Zwitsers onderzoek is in tot 80 procent van de gevallen een darmdraaiing vastgesteld. In vijf jaar (2018-2023) onderzochten de pathologen van GD in totaal 10.516 varkens. In die periode is bij 202 varkens van meer dan 25 kilogram een beeld van HBS aangetroffen, met of zonder torsie. Bij 75 van deze dieren is op basis van macroscopische en/of klinische bevindingen vervolgonderzoek ingezet naar infectie met L.i. en bij zeven gevallen is infectie met L.i. vastgesteld. Dit gebeurt via histopathologisch onderzoek (proliferatie van darmcrypten, detectie van intracellulaire bacteriën met Warthin-Starrykleuring) en/of moleculair onderzoek via qPCR (meer dan 105 bacteriën per gram darminhoud).

We concluderen dat L.i.-infectie slechts bij 9 procent van de gevallen van HBS is vastgesteld en zien dus geen sterke relatie tussen deze infectie en het optreden van HBS. De doorgemaakte infectie kan wel een predisponerende factor zijn geweest, naast andere infectieuze en niet-infectieuze oorzaken. Ons viel verder op dat 27 procent van de gevallen van HBS voorkwam in de maanden september en oktober. Mogelijk heeft deze piek na de zomer te maken met de seizoensovergang, waarbij naast temperatuurverandering ook incorporatie van vers geoogste granen in het voer een rol kan spelen.

dr. Sjoerd Klarenbeek, veterinair patholoog