19-2-2024:
Dit is een artikel uit Het schaap 2024
Het jaar 2023 is op het gebied van de gezondheid van schapen relatief rustig begonnen maar het bleek een stilte voor de storm. Een column van René van den Brom (Royal GD). Een terug- en vooruitblik.
Vanuit de monitoring kwamen wel signalen dat bij schapen die vroeg in het voorjaar aflammerden meer eenlingen werden geboren, wat mogelijk een gevolg was van de droge zomer in het voorgaande jaar.
In de maanden die volgden gingen de vragen over onder andere abortus, maagdarmwormproblematiek, luchtwegproblemen en het bloed. Het leek bijna een ‘stilte voor de storm’, want na de zomer veranderde die relatieve rust. Op 3 september werd namelijk door een aantal alerte dierenartsen, nadat zij geconsulteerd waren door waakzame schapenhouders, melding gemaakt van een verdenking van blauwtong. Een ziekte die inmiddels vijftien jaar niet meer in Nederland was vastgesteld. Twee dagen later werd bekend dat het blauwtongvirus was aangetoond en al snel maakte WBVR bekend dat het om serotype 3 ging, een serotype dat in Europa enkel eerder in Italië was vastgesteld.
Hoewel dit om hetzelfde serotype ging, leken ze toch genetisch niet verwant te zijn aan elkaar. Voor Nederland bleek dit het begin van een reeks grote problemen op schapenbedrijven. Met name vanaf de tweede en derde week na de start van de uitbraak werden deze problemen duidelijk zichtbaar en verergerden snel.
Schapenspreekuur
De pathologische bevindingen van gestorven schapen waren zo heftig dat in veel gevallen euthanasie de beste oplossing was om dierenleed te voorkomen. Uit nadere analyses op de I&R-database bleek dat er sprake was van ruime oversterfte van schapen in de gebieden waar blauwtong werd vastgesteld. Al deze en nog veel meer informatie over de blauwtonguitbraak kunt u terugvinden op de website van Royal GD. Toch blijven uitbraken van deze omvang veel vragen oproepen bij de dierhouders.
Tijdens het Schapenspreekuur met vakblad Het Schaap hebben wij u daarom zo goed mogelijk proberen te informeren en bent u in de gelegenheid gesteld om al uw vragen over blauwtong te stellen.
Vooruitblik nieuwe jaar
Naast een terugblik op 2023 ook een korte vooruitblik op 2024. Iets wat veel moeilijker is en wat logischerwijs met veel meer onzekerheden gepaard gaat. Op het moment van schrijven is de storm weer wat gaan liggen, echter is de kans dat blauwtong serotype 3 in 2024 opnieuw wordt aangetoond reëel. Het virus is reeds aangetoond in een aantal doodgeboren kalveren en recent in een geaborteerd lam. Dit is één van de veronderstelde overwinteringsstrategieën van het blauwtongvirus. De mate waarin het virus in 2024 voor problemen gaat zorgen is grotendeels afhankelijk van de beschikbaarheid van een vaccin. Daarnaast zorgde een uitbraak van blauwtong serotype 8 in 2023 voor veel problemen in Frankrijk.
Laten we hopen dat dit serotype komend jaar niet verder noordwaarts beweegt, maar dat wanneer dat wel gebeurt, we dit in elk geval snel detecteren. In het kader van het opsporen van uitbraken of het in kaart brengen van bestaande problematiek is het van belang dat we goed met elkaar samenwerken; u als schapenhouder, uw dierenarts en wij als Royal GD. Door alert te zijn en met elkaar afwijkende signalen op waarde in te schatten brengen we de gezondheid van schapen in kaart en kunnen er maatregelen worden genomen om de gezondheid te bevorderen.