5-9-2022: 

De diergezondheid en productie vraagt om een gebalanceerde mineralen- en vitaminevoorziening. De behoefte is sterk afhankelijk van diverse factoren, zoals lactatiestadium en productieniveau. Ook de onderlinge interacties tussen mineralen beïnvloeden de opname door dieren. Denk daarbij aan de hogere absorptie van koper bij een laag gehalte aan molybdeen en zwavel in het rantsoen.

Koeien stellen in de transitieperiode specifieke eisen aan de verstrekking van mineralen en vitaminen. De veerkracht van de verse koe en die van het ongeboren kalf kan daarmee worden beïnvloed.

Vaak is voor melkveehouders de voorziening van mineralen en vitaminen niet helemaal in beeld. Dit is ook niet verwonderlijk, omdat slechts periodiek (samen met de voeradviseur) naar de voorziening wordt gekeken.

Samen zorgen voor een veilige voorziening

Diverse partijen mogen mineralenpreparaten leveren aan melkveebedrijven. Er is een keur aan mogelijkheden op de markt beschikbaar. Elk van die producten kent specifieke eigenschappen qua samenstelling, duur en hoogte van de dagelijkse afgifte. Als een ‘beetje’ goed is, is ‘meer’ niet altijd beter. Overleg altijd met de dierenarts of voeradviseur en reken ze mee in het rantsoen. Want meten is weten!

Praktijkcasus Een bedrijf liet het droogstandsrantsoen berekenen voor alle droge koeien. In het rantsoen aan het voerhek is een mengvoeder opgenomen met daarin een premix van mineralen, sporenelementen en vitaminen. Daarmee was het rantsoen voor de far-off koeien netjes uitgebalanceerd. Enkele spoorelementen bleken dan al ruim in de voorziening, onder andere koper. Deze ruime voorziening is berekend ten opzichte van de norm en daarin is al een 50 procent-veiligheidsmarge opgenomen. De close-up koeien kregen individueel tot 2,0 kilogram droogstandsbrok gevoerd in de laatste drie weken. Dit kregen ze voor de benodigde correctie van de kation- en anionenbalans en de hogere behoefte van onder andere vitamine E. Berekening incompleet In werkelijkheid waren er wat missende puzzelstukjes. Zo is de 0,5 kg A-brok, die alle droge koeien dagelijks als lokbrok krijgen, niet meegerekend. Ook werd een andere droogstandsbrok gevoerd, beduidend geconcentreerder in mineralen en vitaminen. Daarnaast bleek ook de toediening van een droogstandsbolus niet meegenomen te zijn in de berekeningen. Daarmee kwam de werkelijke voorziening uit op een niveau ruim boven het maximum voor koper, het risico op koperstapeling was aannemelijk. Met behulp van bloedonderzoek werd ook duidelijk dat een aantal koeien al afwijkingen in de leverwaarden hadden.

Lange doorwerktijd

De preparaten hebben een lange werkingsduur, het is goed om daar alert op te zijn. Droogstandsbolussen met een afgifteduur van tien weken zijn ook in de eerste vier weken van de lactatie actief. Om overmaat van één of meerdere mineralen of spoorelementen te voorkomen is het van belang om alle (mineralen)bronnen inzichtelijk te hebben en mee te nemen in de rantsoenberekening. Alleen dan kan het risico op onder- of overdosering goed worden ingeschat. In samenwerking met de voedingsadviseur en de dierenarts kan vooraf een goede inschatting van de voorziening worden gemaakt. Controle van de mineralenvoorziening op koppelniveau in tankmelk is mogelijk met de Mineralencheck. Een meer gerichte controle bij een bepaalde groep of problemen kan met  bloed- of leverbioptenonderzoek worden uitgevoerd.