Brucellose is een door een van de Brucella-spp. veroorzaakte aandoening bij mens en dier. Bij verschillende diersoorten komen verschillende brucella’s voor: Brucella melitensis bij schapen en geiten, Brucella ovis bij schapen, Brucella abortus bij rund maar ook bij schapen en geiten, Brucella suis bij het varken en Brucella canis bij de hond.
Bij schapen kunnen Brucella ovis, Brucella melitensis en Brucella abortus abortus veroorzaken, maar een besmetting met Brucella melitensis levert de meeste problemen op, niet alleen bij schapen maar ook bij geiten. De resistentie van deze bacteriën tegen uitwendige omstandigheden is vrij groot. Dit betekent dat deze kiemen in de omgeving vrij lang overleven en dus ook weer andere schapen en geiten besmetten. Bij een abortus worden grote aantallen kiemen uitgescheiden. Later kan de uitscheiding van deze kiemen via schede-uitvloeiing, maar ook via de melk plaatsvinden. Volwassen dieren kunnen de verwekker jarenlang bij zich dragen. Serologisch aantoonbare antilichamen geven dieren die de infectie hebben doorgemaakt meestal levenslang immuniteit. Van de drie genoemde brucella’s bij kleine herkauwers is Brucella melitensis de belangrijkste.
Brucellose door Brucella abortus is in Nederland uitgeroeid, maar komt zo nu en dan bij geïmporteerd rundvee weer voor. Bij schapen in ons land heeft de bacterie nooit een rol van betekenis gespeeld. Hier leest u meer over Brucella abortus bij rundvee
Brucella ovis komt zeer waarschijnlijk in ons land niet voor. Deze bacterie is een belangrijke veroorzaker van bijbalontsteking. Verminderde vruchtbaarheid als gevolg daarvan is dan de voornaamste klacht.
Brucella melitensis komt in ons land niet voor, maar wel op grote schaal in de landen rond de Middellandse Zee. Elk jaar worden in ons land ongeveer twintigduizend schapen en geiten onderzocht om aan te tonen dat deze ziekte in ons land niet voorkomt.
Bij de mens veroorzaakt Brucella melitensis maltakoorts. Na een incubatietijd van ongeveer tien dagen beginnen koortsaanvallen. Patiënten zijn moe en transpireren sterk. Er kan sprake zijn van milt- en leverzwelling en er kunnen aanhoudende griepachtige verschijnselen bestaan, en ook hart- en circulatie-, ademhalings- en vruchtbaarheidsstoringen. Infectie van de mens treedt op na contact met besmette dieren of door consumptie van besmette producten.
Van de hierboven genoemde Brucella-soorten van de landbouwhuisdieren is Brucella melitensis het meest ziekmakend voor de mens.
NB Een toegenomen aantal abortusgevallen bij kleine herkauwers is meldingsplichtig (www.NVWA.nl)
Kijk hier voor meer informatie over zoönosen