27-1-2022: 

Algemeen kan worden gesteld dat er bij de recente uitbraken van hoogpathogene vogelgriep (HPAI) beperkt klinische verschijnselen zijn, waarbij de klinische verschijnselen sterk afhangen van het stadium van de infectie. Acute sterfte lijkt de belangrijkste indicator te zijn maar deze kan zeer lokaal optreden. Het beeld is niet bij alle pluimveetypes hetzelfde. Bij inspectie kan het aangetaste koppel te rustig zijn en zijn er meer zieke en recent gestorven dieren aanwezig dan normaal. Zieke dieren zitten bol en zijn sloom. Aangetaste dieren sterven binnen een paar uur na de eerste verschijnselen. Het beeld kan per aangetast bedrijf verschillen en ernstig worden vertroebeld door co-infecties met andere ziektekiemen of andere problemen. Het is bovendien zeer goed mogelijk dat door mutaties in het genetische materiaal van het virus de kliniek bij een infectie sterk kan verschillen. Tot op heden was er steeds sprake van introducties vanuit een besmet wilde vogelreservoir en geen verspreiding van een (geïnfecteerd) bedrijf naar een ander pluimveebedrijf.

Waarnemingen bij leghennen

Besmet geraakte koppels maakten, in de vroege fase, niet direct een zieke indruk en er was normale activiteit in de stal. Het leek erop dat ziekte steeds begon op één plek of in één afdeling in de stal. Op die plek werden verhoogde uitval en zieke hennen waargenomen, maar in andere delen van de stal waren de dieren ogenschijnlijk nog gezond. Over het algemeen hebben de gestorven dieren nog voer in de krop en de maag en kan er nog een compleet ei in de eileider aanwezig zijn. De zieke hennen waren apathisch, hadden soms een rochelende ademhaling en waterige uitvloeiing uit de cloaca. Koorts is geen opvallend verschijnsel. Bij sectie worden weinig afwijkingen opgemerkt, behalve enkele dieren met subtiele puntbloedingen in de kliermaag, nier en in het hart.

Waarnemingen bij opfokleghennen

Er is tot nu toe één geval geconstateerd bij opfokleghennen. De dieren waren ten tijde van de uitbraak 15 weken oud. De uitval bij deze dieren was laag, maar wel hoger dan de dagen ervoor en enkel in een deel van de stal. De voer- en wateropname bleef op peil en ook de activiteit was niet verminderd. Er waren zeer weinig dieren met ziekteverschijnselen. De zieke dieren zaten bol, hadden een gezwollen kop, blauw- en bleekverkleuring van de kam, en verkleuringen en bloedingen in de huid van de poten. Bij sectie viel op: beginnende rode luchtpijpen, bloedingen onder de huid rondom de ogen en hak- en voetgewrichten, bloedingen in de kliermaag ter hoogte van de spiermaagovergang, bleke milten en levers.

Waarnemingen bij eenden

Bij vleeseenden werd gemeld dat de dieren rustiger waren dan normaal en dat de voeropname plots sterk daalde (soms met meer dan 50 procent). De uitval nam niet direct sterk toe, maar er waren wel enkele tot meerdere dieren aanwezig met klinische verschijnselen zoals apathie, zenuwverschijnselen en dunne, groene mest. Bij eendenvermeerderingsdieren is recent een uitbraak vastgesteld waarbij geen zieke dieren te zien waren en de besmetting zich uitte door een duidelijke daling van de voer- en wateropname en eiproductie.

Waarnemingen bij vleeskuikens

Bij de getroffen vleeskuikenkoppels viel verhoogde uitval op, in sommige gevallen gelokaliseerd in een deel van de stal. Gemiddeld over de hele stal was minder dan 1 procent van de dieren zichtbaar ziek. Veruit de meeste van deze zieke dieren waren algemeen zwak, zonder specifieke klinische verschijnselen. Slechts een klein deel vertoonde luchtweg verschijnselen, zenuwverschijnselen (zoals trillen en kopschudden) en blauwverkleuringen van de kam en poten. Bij sectie zijn subtiele afwijkingen waargenomen, maar zeker niet bij alle dieren. Afwijkingen betroffen roodheid van de luchtpijp, longoedeem, vaatinjectie in het darmscheil, (punt)bloedingen in spieren en in de kliermaag, bloedingen op het (vet rondom) het hart, miltzwelling met witte vlekjes en bleke levers. Ook hier geldt dat het beeld ernstig wordt vertroebeld door bijkomende infecties.

Waarnemingen bij kalkoenen

Bij kalkoenen viel in een vroeg stadium van de ziekte enkel de verhoogde uitval op. De uitval nam snel toe en al snel was de hele stal stil, sloom en zwak en werd bij alle dieren zeer dunne groene mest waargenomen. Verder waren er geen klinische verschijnselen waarneembaar. Bij sectie werden vergrote, vervette levers waargenomen, verder waren er weinig afwijkingen te zien. Onduidelijk is of de leverafwijkingen onderdeel uitmaken van het ziektebeeld veroorzaakt door H5N1.

De klinische verschijnselen staan ook beschreven in het Veekijkernieuws Pluimvee van december 2021. Overige onderwerpen in dit Veekijkernieuws:

• Onderzoek Salmonella Pullorum-uitbraken in Nederland
• Meldingen van maagerosies bij vleeskuikens

Download het Veekijkernieuws (pdf)