Sinds 2015 is er in Nederland sprake van sterfte onder wilde en tamme konijnen door een nieuwe variant van Rabbit Hemorrhagic Disease, namelijk RHD2 (ook wel VHD2 genoemd). Deze variant dook als eerste op in 2010 in Frankrijk en heeft zich daarna langzaam over Europa verspreid. De eerste bevestigde gevallen in Nederland kwamen uit Noord-Brabant en Groningen. Op basis van de huidige gegevens lijkt het virus zich nu geografisch in alle delen van Nederland te verspreiden.
RHD is een zeer besmettelijke, vaak acuut dodelijke ziekte onder konijnen en wordt veroorzaakt door het RHD-virus (familie Caliciviridae). RHD2 wordt beschouwd als een apart serotype en er bestaan duidelijke verschillen met het klassieke RHD (RHD1). Infecties komen vrijwel uitsluitend voor bij Europese konijnen en het virus is niet gevaarlijk voor mensen of andere gezelschapsdieren.
Het RHD-virus is zeer besmettelijk en kan zich verspreiden door direct contact tussen konijnen, maar ook via indirect contact via urine, feces, water, voedsel, kleding, schoeisel of handen. Ook stekende insecten kunnen een rol spelen bij de overdracht, en predatoren die een besmet konijn hebben opgegeten kunnen het virus in hun feces uitscheiden. Het virus is zeer resistent en kan buiten de gastheer maanden infectieus blijven.
De klinische verschijnselen van RHD2 lijken veel op RHD1, maar er zijn enkele verschillen. In 5 tot 70 procent is er sprake van acute sterfte binnen vijf dagen, in tegenstelling tot RHD1 waarbij meer dan 80 procent van de konijnen sterft na één à twee dagen. De symptomen die op kunnen treden worden veroorzaakt door de acute levernecrose en diffuse intravasale stolling die plaatsvindt na infectie. Er kan sprake zijn van benauwdheid met koorts (boven de 40 graden), bloedingen en neurologische verschijnselen. Met name bij RHD2 kan er ook sprake zijn van een chronisch verloop met gewichtsverlies, lethargie en icterus. Na één tot twee weken sterven de dieren vaak alsnog. Konijnen overleven de infectie slechts sporadisch.
Terug naar het begin van dit artikel
Bij acute sterfte is postmortaal onderzoek een belangrijk onderdeel bij het stellen van de diagnose. Het virus kan worden aangetoond door middel van immuunhistochemie, een antigeen-ELISA of PCR.
Er bestaan op dit moment geen curatieve behandelingen voor RHD. Maatregelen die genomen kunnen worden richten zich op preventie middels hygiënemaatregelen en preventieve vaccinatie.
In tegenstelling tot RHD1 is de tijd tussen besmetting en overlijden van het konijn bij RHD2 een stuk langer, waardoor het virus meer kans krijgt zich te verspreiden.
Er zijn verschillende vaccins tegen RHD2 vanuit het buitenland beschikbaar, die met de cascaderegeling gebruikt kunnen worden. Voor het vaccin Cunipravac Variant® uit Spanje wordt momenteel gewerkt aan een Nederlandse registratie.
Daarnaast zijn diverse hygiënemaatregelen te treffen om verspreiding zo veel mogelijk te voorkomen.
J. IJzer, Y.R.A. van Zeeland, et al. Rabbit Hemorrhagic Disease Virus-2 (RHDV2): bij de konijnen af. TvD nr 3; mrt 2016. 24-29.
http://www.uu.nl/nieuws/landelijke-sterfte-onder-konijnen-als-gevolg-van-vhd-viral-hemorrhagic-disease
Klik hier voor meer informatie voor dierenartsenvoor meer informatie voor dierenartsen
Klik hier voor meer informatie voor dierhouders en eigenaren
Terug naar het begin van dit artikel